Bütçe Fazlası Nedir? Bütçe Fazlasının Yararları, Bütçe Fazlasının Dezavantajları

Bütçe Fazlası Nedir? Ekonomik gelişmelerin detaylı bir şekilde incelenebilmesi ve yorumlanabilmesi için şüphesiz indikatörlerin incelenmesi gerekmektedir. Özellikle ekonomilerde yaşanan olumlu gelişmeler için ‘bütçe’ indikatörün de büyük faydası olduğunu söylemek mümkün olacaktır.

Bütçe kavramının ekonominin olumlu yönlerinde değerlendirilmesi için bütçe fazlası kavramının incelenmesi mantıklı olacaktır. Bütçe fazlası kavramının net bir şekilde anlaşılabilmesi için öncelikle ülkeler yönünden bütçe kavramının tanımını yapmak isteriz;

Ülkeler açısında bütçe incelemesi genellikle 1 yıllık süreçte gerçekleşmektedir. Bu inceleme sonucunda ülkeler yıllık planları doğrultusunda oluşan mali sonuçları ortaya çıkarır ve bunun üzerinden bir ülkenin yıl sonunda bütçe fazlası ya da bütçe açığı yaşadığı söylenebilir. Bir ülke için bütçe kavramının incelenmesi, üretim seviyesi, ihracat sonuçları, ithalat sonuçları, kamu harcamaları, vergiler vb. kavramlar üzerinden yürütülmektedir.

Bütçe fazlası kavramı ülkelerin yaptığı yıllık plana göre beklediği mali tablonun üzerinde bir rakamı ifade etmektedir. Diğer bir adıyla belirlenen bütçenin üzerinde bir bütçe ile karşı karşıya kalma durumudur.

Bütçe Fazlasının Yararları

Bir ülkenin hedefinin üzerinde bir rakama ulaşması ekonomik yönden yararlı bir durum olmaktadır.Bütçe fazlası veren ülkeler yatırımlarını güçlendirebilir ve kamu harcamalarını arttırabilirler. Bu durumda üretim seviyesi güçlenebilir, istihdam artabilir ve enflasyon seviyesi düşebilir. Bu da bir ülkenin ekonomisinde uzun dönemde olumlu sonuçlar yaratabilmektedir.

Buna bir örnek verecek olursak;

2011 yılında Türkiye yıl sonunda bütçe fazlası vermiştir. Bütçe fazlasının getirisi olarak birçok olumlu etkiyi beraberinde getirmiştir. Bu etkilerden en çok gözle görülebilir olanlarından biri döviz kurlarında yaşanan dalgalanmanın durması ve döviz fiyatlarının düşmesi olarak gözlemlenmiştir. Diğeri ise istihdam seviyesinin artış göstermesi yani işsizlik oranının azalması olarak gözlemlenmiştir.

Bütçe Fazlasının Dezavantajları

Bütçe fazlası, aynı zamanda fazladan bir kaynak olarak görüleceğinden yatırımların ve yatırımcıların düzenini bozabilir. Detaya inecek olursak, devlet bütçe fazlasından yararlanarak yatırımlarını düzensiz bir şekilde geliştirirse bu dışarıdan veya içerden gelecek yatırımların halk dilinde korkutup kaçırabilir. Ya da hali hazırda var olan kurumların piyasa düzenini bozabilir.

Aynı zamanda fazlalık bir vergi söz konusu olacağından devlet vergi düzeni bozulabilir. Bireyler ve şirketler bu durumdan dolayı yatırım ve tasarruf düzenini bozabilirler.

Bu durumun yaşanmaması için bütçe fazlasının aynen ana para yönetilir gibi yönetilmesi ve belli bir yatırım düzeni çerçevesi oluşturulmalıdır.