Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası Nedir?

Vadeli işlem ve opsiyon piyasası, kısacası VİOP, vadeli olan sözleşmelerin alım ve satımlarının yapıldığı piyasanın adı ve ayrıca ülkemizdeki ilk özel kuruluş olan borsadır. SPK (Sermaye Piyasa Kurulu) tarafından 2001 yılında aldığı 9/1101 numaralı yasaya dayanarak, Devlet Bakanlığı 2001 yılında 2831 numaralı yasa üzerinden Bakanlar Kurulu tarafından 2001 yılında 3025 numaralı yasaya göre kurulmuştur.

Ticaret Sicili 2002 yılında tescil edilirken 2005 tarihinde ise İzmir’de tamamen hizmete açılmıştır. 2013 yılında Borsa İstanbul’ katılan VİOP, adını Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası olarak değiştirmiştir. VOB olarak açılan kuruluş 2013 yılında VOB VİOP olurken, 2014 yılında ise tamamen VOB kapanmış ve VİOP olarak resmi şekilde hizmet vermeye devam etmiştir. Firmanın hissedarları;

• Borsa İstanbul’a ait %18,
• Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nde %25,
• İzmir Ticaret Borsası’nda %17,
• Koçbank’a ait %6,
• İş Yatırım Menkul Değerlerinde %6,
• Garanti Bankası’nda %6,
• Vakıf Yatırım Menkul Değerlerinde %6,
• Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşlar Birliği’ne ait %6
• Akbank %6,
• İMKB (İstanbul Menkul Kıymetler Borsası) Takasbank’ta %3,
• Türkiye Sınai ve Kalkınma Bankası’nda ise %1 hisse bulunmaktadır.

Firmanın ödenmiş olan sermayesi ise son döneme göre 9 Milyon TL şeklindedir. Vadeli işlem sözleşmeleri, borsada yatırımcılar tarafından arbitraj, yatırım, risk yönetimi ve spekülasyon amaçlı kullanılmaktadır. Spot piyasaya göre yatırımcılar çeşitli farklı amaçlara sahip düşük yatırım ile piyasada işlem yapabilmektedir. VİOP, döviz dalgalanmalarına karşı kurulmuş olsa da şuan spekülasyon amaçlı kullanıldığını hatırlatalım. Spekülasyonun yanı sıra ihracat ve ithalat alanında döviz borcu olan ya da alacağı olan kişilerin risksiz bir şekilde kullanabileceği araç olduğunu da hatırlatalım.

Alım ya da satım sözleşmesi yapıldığı zaman borsada satılan ve alınan bedel olmamak üzere 10’da 1’i ödenmektedir. Şuan sadece döviz amaçlı olmamakla beraber değerli madenler, petrol ve çeşitleri, enerji kaynakları, İMKB 100 ve 30 endeksi gibi birçok alanda kullanılmaktadır.

Futures Contract Nedir? Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında Bulunan İşlemler

Futures contract, İngilizce manasıyla Vadeli İşlem Sözleşmesi anlamına gelmektedir. Bu sözleşmenin amacı ise belirlenen vakitten evvel belirli fiyat üzerinden vadeli işlemi satma ya da alma hakkı olan sözleşmeye denmektedir. Yalnızca dövizin olmadığı vadeli işlem ve opsiyon piyasasında birçok işlem gören ürünler bulunuyor. Her işlem gören ürün farklı tanımlaması bulunurken, sözleşme kodu, vade süresi, sözleşme çeşidi ve dayanak varlığı türüne göre adlandırılmaktadır.

• Pay VİOP Sözleşmesi
• Endeks VİOP Sözleşmesi
• Döviz Vadeli Sözleşme
• Kıymetli Madenler VİOP Sözleşmesi
• Yabancı Endeksler Vadeli Sözleşme
• Enerji Vadeli Sözleşme
• Emtia Vadeli Sözleşme
• TL / Dolar Opsiyon Sözleşme

Şeklinde vadeli işlem ve opsiyon piyasasında yer alan işlem gören ürünler bulunmaktadır. Buna göre 4 farklı kod olurken;

• F_: Sözleşme Grubu olan VİOP
• M: Mini anlama gelen sözleşme bilgi kodu
• XAUTRY: Gram TL, Dayanak olan varlık kodu
• 0317: Vade tarihi anlamına gelen kod

Vadeli işlem avantajları arasında yatırımcılar kaldıraç sistemi sayesinde düşük teminatlar sayesinde yüksek işlem hacimden ulaşıp yararlanabilmektedir. Tamamen riskten korunma amaçlı olan vadeli işlem piyasası, yatırımcılara ileriye yönelik ani düşüşlerden korumaktadır.

Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası Nedir?

Bu da yatırımcılar için en önemli özellik olduğunu söyleyebiliriz. VİOP ayrıca erişim kolaylığı sağlamaktadır. Avantajlar arasında internet üzerinden uygulanabilen işlem olmasından dolayı rahatlıkla mobil cihazlarınızdan ya da PC ortamlarınızdan giriş yapabilir ve kontrol edebilirsiniz. Sadece internetin olması yetmektedir. Bununla beraber SWAP bedeli olmaması ayrıcalıklar arasında olmasını sağlamaktadır.

Sizlere bu yazımızda Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası Nedir? hakkında bilgiler verdik. Sizlde bu konu hakkında sormak istediklerinizi aşağıdaki yorumlar kısmından bize yazabilirsiniz. Kaldıraç Nedir? İşlem Örnekleri Nelerdir? ve Hafta Sonu EFT Yapma İşlemi Başladı. Nöbetçi Transfer Nedir? yazılarımızı okuyarak bu konular hakkında da bilgi alabilirsiniz.